Zo herkent u WhatsApp fraude en voorkomt u oplichting

Schimmiger dan u wellicht dacht

“Wil je even €800 overmaken? Ik heb mijn vlucht gemist en ik moet een extra nacht logeren in een hotel. Ik stuur wel even een Tikkie”, een klein voorbeeld uit het script waaruit internetcriminelen hun oneliners halen. Even versturen via WhatsApp uit naam van uw zus of tante… en voor u het weet is de overschrijving gedaan en staat uw zus of tante net voor de deur om een kopje koffie te drinken. En ook al voelt WhatsApp als persoonlijk en privé, het is een sociaal medium dat internetcriminelen graag gebruiken om op slinkse manier geld aan u te verdienen.

De truc

Het trucje is eenvoudig. Gewoon een simpel berichtje waarin met spoed om geld wordt gevraagd in een crisissituatie. Een grote staking van het OV personeel, een onverwachte rekening die de afzender niet kan betalen of misschien wel het perfecte paar schoenen dat nu net is afgeprijsd… noem maar op. Om u te overtuigen zoeken criminelen online naar een foto van familie of vrienden, waardoor het bericht doet vermoeden van hen afkomstig te zijn. En al dacht u uw sociale medium goed te hebben afgeschermd… controleer maar eens opnieuw. Vaak laat ons profiel meer informatie aan vreemden zien dan we oorspronkelijk dachten. Met een urgent bericht en een gestolen profielfoto proberen criminelen u te frauderen. Voeg daar moderne technieken zoals Tikkie en Betaalverzoek aan toe en deze criminelen zijn klaar voor actie. En al was de truc vroeger gemakkelijker te herkennen (een onbekend telefoonnummer met een gestolen Facebook profielfoto), hebben criminelen tegenwoordig een manier gevonden om ook echt toegang tot uw WhatsApp account te krijgen. Door uw security code te stelen kunnen deze fraudeurs het nepbericht vanuit het echte telefoonnummer sturen.

De voicemail hacken

Hoe ze toegang krijgen tot uw WhatsApp account? Met behulp van een bijna vergeten techniek: uw voicemail. Uw WhatsApp account is beveiligd met een security code. Een unieke code die alleen aan uw account is gelinkt. Bij het installeren van WhatsApp stuurt het sociale platform een verificatie code in een sms’je naar de gelinkte telefoon. Als de verificatiecode niet wordt ingevuld, belt WhatsApp u op met een spraakbericht waarin de code wordt genoemd. Als u niet opneemt komt de code uiteindelijk op uw voicemail terecht. En dat is het moment waarop de crimineel zijn slag slaat. Dit doet hij door uw voicemail te hacken die alleen beschermd wordt door een pincode die u in de vroege jaren 2000 instelde. U kan u voorstellen dat ‘0000’ en ‘1234’ toen behoorlijk populair waren. Door het kraken van uw voicemail-pincode beluistert de crimineel uw berichten en bemachtigt de verificatiecode. En met deze informatie neemt hij zo het stuur van uw account over.

Wachtwoord veranderen

Het eerste wat u moet doen is de zwakke schakel uit de ketting halen, uw voicemail pincode aanpassen dus. In de vroege jaren 2000 wisten we misschien niet beter, maar nu wel: ‘0000’ en ‘1234’ kunnen echt niet meer. Om uw pincode te wijzigen belt u naar uw voicemail en volgt u de stappen zoals aangegeven. Als tweede verwijdert u WhatsApp en installeert u deze opnieuw. Door dit te doen start u het verificatieproces opnieuw. Dit betekent dat u een nieuwe security en verificatiecode ontvangt. En met uw nieuw beveiligde voicemail is deze code van u alleen. Ten slotte zet u nog de twee-staps-verificatie aan op uw WhatsApp account. Ga naar instellingen > account > verificatie in twee stappen. Deze beveiliging maakt het criminelen moeilijker om uw account te misbruiken. Maar geen zorgen, de zes-cijferige-code hoeft u maar af en toe in te vullen.

“En laat u niet van de wijs brengen als de zogenaamde afzender beweert geen bereik te hebben.”

Gehackt of het slachtoffer

Misschien zit u aan het andere eind van het spectrum en bent u het beoogde slachtoffer dat een nepbericht heeft ontvangen. Als u twijfelt over de echtheid van het bericht, kan u altijd even bellen met de zogenaamde afzender. En laat u niet van de wijs brengen als de zogenaamde afzender beweert geen bereik te hebben. Dan weet u eigenlijk al genoeg. Als u de ongelukkige bent die al heeft betaald doet u er goed aan om de fraudeafdeling van uw bank te bellen. Met een beetje geluk kunnen zij de overschrijving nog tegenhouden terwijl deze wordt verwerkt. En natuurlijk moet je de persoon waarschuwen van het geïnfecteerde WhatsApp account en hen vertellen wat zij kunnen doen om zelf weer aan de knoppen te zitten (ps. zie bovenstaande alinea). Of deel dit artikel met hen.

Eervolle vermeldingen

Het delen van grappige memes en gifjes van bekende bronnen, natuurlijk ga je gang. Het delen van linkjes naar (nieuws)artikelen die te goed lijken om waar te zien, liever niet. WhatsApp wordt ook gebruikt om malware en nepnieuws te verspreiden en eenmaal gedeeld gaat dit als een lopend vuurtje. Malware wordt vaak geactiveerd door op de doorgestuurde link te klikken, nepnieuws is daarentegen moeilijker te herkennen. Ons advies: niet zomaar klikken en vergaar informatie bij betrouwbare bronnen zoals NOS en NPO.

Met dank aan Nationale-Nederlanden security officer Karim Hussainali. Zoekt u naar praktische tips, omdat u nu gehackt bent? Bekijk onze Eerste Hulp bij Hack tips.